Çiğ Köftenin Ortaya Çıkış Hikayesi

Çiğ köfte, esmer bulgur, yöreye bağlı olarak et, soğan, salça, maydanoz ve çeşitli baharatların yoğurulmasıyla elde edilen; adından da anlaşıldığı gibi pişirilmeden hazırlanan bir yiyecektir. Geçmişi 4.000 yıl öncesine dayanan çiğ köfte, ülkemizde bolca tüketilen bir lezzettir. Özellikle güney illerimizde yaygınlık gösteren çiğ köfte, yapımından yenmesine her aşamasında birlik beraberliğin görüldüğü bir yiyecektir. Bu nedenle bir karın doyurma amacının dışına çıkarak geleneksel sohbet toplantıları yoluyla birlikteliğin, eğlencenin, muhabbettin de aracı hâline gelmiştir.

Bazı yemeklerin hangi şehre ait olduğu çok tartışılır. Bu yemeklerden en çok tartışılanı çiğ köfte olabilir. Özellikle Adıyaman ve Şanlıurfa arasında yıllardır çiğ köfte için tartışma sürmektedir. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın bağlı kuruluşu olan Türk Patent ve Marka Kurumunun coğrafi işaretli gıdalar listesine göre etsiz çiğ köfte Adıyaman iline, etli çiğ köfte ise Şanlıurfa iline aittir. Etli çiğ köfte Şanlıurfa Ticaret ve Sanayi Odası’nın yaptığı başvuru sonucunda 2009 yılında “Şanlıurfa Çiğ Köfte” adıyla Şanlıurfa ili için tescillenmiştir. Etsiz çiğ köfte ise Adıyaman Ticaret ve Sanayi Odası’nın yaptığı başvuru sonucunda 2018 yılında “Adıyaman Etsiz Çiğ Köfte” adıyla Adıyaman ili için tescillenmiştir.

Eski bir medeniyetin kralı olan Kral Nemrut, Hz. İbrahim’i tek tanrıya inandığı için yakmaya karar verir. Halkına verdiği emir ile krallıktaki bütün ağaç ve odun parçalarını büyük bir meydanda toplatır. Krallıkta ateş yakılması yasaklanmıştır ve evlerde yemek pişirmek için dahi odun parçası kalmaz. Halk yeme-içme ihtiyaçlarını ateş olmadan gidermek zorunda kalır. Hz. İbrahim’i yakmak için meydana toplanan ağaç ve odun parçaları yakılacak tek ateşin malzemeleridir. Halk kralın emriyle günlerce tahta parçalarını meydana toplar.

Dağda avlandığı için bu emirden habersiz olan bir avcı, avladığı geyiği evine getirerek eşinden pişirmesini ister. Eşinden ateş yakma yasağını öğrenen avcı, aç kalmamak için bir yol arar. Geyiğin sağ arka budunu ayırır ve taşla döverek ezer. Bulgur, biber ve tuzu ezdiği etin içine katarak iyice yoğurur. İlk çiğ köftenin, bu yöntemle, bu avcı ve ailesi tarafından 4000 yıl önce yapıldığı rivayet edilir.